მუზეუმი გაიხსნა 1937 წლის 6 ივნისს, ყვარლის რაიაღმასკომის დადგენილებით, როგორც ბიბლიოთეკა-მუზეუმი.
შემდგომში, სსრკ სახალხო კომისართა საბჭოს 1943 წლის 22 მაისის №571 დადგენილების შესაბამისად და საქართველოს სსრ სახკომსაბჭოს 1943 წლის 3 ივლისის გადაწყვეტილებით, მუზეუმს მიენიჭა სახელმწიფო მუზეუმის იურიდიული სტატუსი.
მუზეუმი ეძღვნება ქართველი საზოგადო მოღვაწის, პოეტის, პუბლიცისტის და ეროვნული მოძრაობის ლიდერის – ილია ჭავჭავაძის ცხოვრებასა და შემოქმედებას.
მუდმივი ექსპოზიცია მოიცავს რამდენიმე დარბაზს, სადაც წარმოდგენილია როგორც ილიას ბიოგრაფიის ამსახველი ექსპონატები, ასევე მე-19 საუკუნის საქართველოს კულტურულ-საზოგადოებრივი ცხოვრების ნიმუშები.
ფონდის მასალა
მუზეუმის ფონდებში დაცულია:
ილია ჭავჭავაძის პირადი ნივთები და ოჯახური რელიკვიები,
ხელნაწერები, წერილები და ფოტომასალა,
ილიას შემოქმედებითი მემკვიდრეობის ამსახველი უნიკალური გამოცემები,
სხვადასხვა პერიოდის ისტორიული ნივთები, რომლებიც დაკავშირებულია მე-19 საუკუნის ქართულ კულტურულ და საზოგადოებრივ ცხოვრებასთან.
მისამართი: ქალაქი ყვარელი, შოთა რუსთაველის ქ. 4, კახეთი, საქართველო
ტელეფონი: +995 577 90 92 96
ელ. ფოსტა: kvarelimuzeumi@gmail.com
სამუშაო საათები: 10:00 – 17:00
სამუშაო დღეები: ყოველდღე, გარდა ორშაბათისა